रिट भनेको के हो ? सबैले जान्नै पर्ने विषय ।

                                       रिट भनेको के हो?

रिट भनेको कुनै विषयमा उच्च न्यायिक निकायले कुनै काम गर्न वा नगर्नका लागि कुनै व्यक्ति वा निकायलाई दिइने आदेश हो । यसले न्याय सम्पादनलाई बैधानिक र उचित बनाउँदछ । सर्बोच्च अदालतको बिशेष क्षेत्राधिकार अन्तर्गत संबिधानको धारा १३३ को उपधारा (३) मा सर्वोच्च अदालतले अधिकारपृच्छा, उत्प्रेषण, परमादेश, प्रतिषेध र बन्दी प्रत्यक्षिकरणको रिट जारी गर्न सक्दछ भन्ने ब्यबस्था छ ।

रिटका प्रकार

१. बन्दी प्रत्यक्षिकरणको रिट : बन्दी प्रत्यक्षीकरण एक प्रकारको रिट हो । यसलाई अङ्ग्रेजीमा Habeas corpus भनिन्छ जसको ल्याटिन अर्थ "may you have the body" हो । यसको शाब्दिक अर्थ बन्दीलाई अदालत वा न्यायधिशका समक्ष दाखिला गर भन्ने हुन्छ । कुनै व्यक्तिलाई गैरकानुनी रूपमा थुनामा राखिएको अवस्थामा बन्दी प्रत्यक्षीकरण रिट जारी गरिन्छ । यस रिटले कुनै व्यक्ति गैरकानुनी रूपमा थुनामा परेको हो वा होइन भन्ने मात्र हेर्छ । अनाधिकृत ढङ्गले वा अधिकार नपाएको व्यक्तिले वा कानुनले तय गरेको कार्यविधि नपुर्याइ कुनै व्यक्तिलाई बन्दी बनाइएको छ भने अदालतले त्यस्तो व्यक्तिलाई थुना मुक्त गर्ने आदेश दिन्छ ।

२. उत्प्रेषण: उत्प्रेषण भनेको कुनै प्रशासनिक, अर्धन्यायिक वा तल्लो न्यायिक निकायले कार्य सम्पादन गर्ने क्रममा गैरकानुनी निर्णय गरेमा त्यसलाई बदर गर्न माथिल्लो न्यायिक निकायले जारी गर्ने रिट हो । उत्प्रेषण सार्वजनिक पद धारण गर्ने अधिकारी वा निकायका नाममा जारी गरिन्छ । आफ्नो क्षेत्राधिकार नाघेर वा क्षेत्राधिकार नभइ कुनै प्रशासनिक वा अर्धन्यायिक वा तल्लो न्यायिक निकायले गरेको निर्णय गैरकानुनी र बदरभागी भएमा उत्प्रेषणद्वारा त्यस्तो निर्णय बदर गरिन्छ ।

३. परमादेश : यस रिटको शाब्दिक अर्थ 'परम आदेश' हो । यो रिट अदालतले सार्वजनिक अधिकारीलाई आफ्नो कर्तव्य पूरा गर्न असफल भएको वा आफ्नो काम गर्न इन्कार गरेकोले आफ्नो काम पुनः सुरु गर्न आदेश दिन प्रयोग गर्दछ । सार्वजनिक अधिकारीहरु बाहेक, परमादेश कुनै पनि सार्वजनिक निकाय, कर्पोरेसन, न्यायाधिकरण, वा सरकारको बिरुद्द जारी गर्न सकिन्छ ।

४. प्रतिषेध : ‘प्रतिषेध' को शाब्दिक अर्थ 'निषेध गर्नु' हो। जब तल्लो तहका अदालतले कानुन बाहिर गएर वा अधिकार क्षेत्र बाहिर गएर कुनै फैसला गर्छ भने सर्बोच्च अदालतले प्रतिषेधको रिट जारी गर्न सक्छ ।

५. अधिकारपृच्छा : अधिकारपृच्छा भन्नाले कुनै न्यायिक वा अर्धन्यायिक निकाय वा कुनै सार्वजनिक अधिकार पाएको व्यक्तिले अधिकार क्षेत्रको अभावमा कुनै काम कारवाही वा निर्णय गरेमा त्यस्तो काम वा निर्णय गर्ने अधिकार कसरी प्राप्त भयो र कुन कानुन अन्तर्गत त्यस्तो गरियो भनी जवाफ माग गरी जारी भएको रिटलई बुझिन्छ । अनधिकृतरूपमा कसैको अधिकार स्वतन्त्रता वा पद खोसिएमा पीडित पक्षले यस्तो रिटको माग गर्छ । प्राकृतिक न्यायको सिद्धान्त विपरीत निर्णय भएमा भएमा पनि अदालतले यो रिट जारी गर्छ ।

लक्क्षी शर्माको फेसबुकबाट साभार ।

पुरै पढ्नुहोस्.....

मिति २०७८।०४।३० गते लोकसेवा आयोगले लिएको नेपाल प्रशासन सेवा/सामान्य प्रशासन समूहको राजपत्र अनङ्कित प्रथम श्रेणी नायव सुब्बाको ३० वटा प्रश्न तथा उत्तरहरु ।

 मिति २०७८।०४।३० गते लोकसेवा आयोगले लिएको नेपाल प्रशासन सेवा/सामान्य प्रशासन समूहको राजपत्र अनङ्कित प्रथम श्रेणी नायव सुब्बाको ३० वटा सामान्य ज्ञानको प्रश्न तथा उत्तरहरु । 

गोविन्द गिरीको फेसबुक पेजबाट साभार 

पुरै पढ्नुहोस्.....

मिति २०७८ श्रावण २३ गते लोकसेवा आयोगबाट लिएको राजपत्राङ्कित तृतिय श्रेणी शाखा अधिकृतको पहिलो चरणमा सोधिएका १०० प्रश्न तथा उत्तरहरु ।

 मिति २०७८ श्रावण २३ गते लोकसेवा आयोगबाट लिएको राजपत्राङ्कित तृतिय श्रेणी शाखा अधिकृतको पहिलो चरणमा सोधिएका १०० प्रश्न तथा उत्तरहरु रुजु गर्नुहोस् । 

पुरै पढ्नुहोस्.....

मिति २०७८।०४।१६ मा खरिदार दोस्रो पत्र "विज्ञान र गणित "मा लोकसेवा आयोग ले सोधेका प्रश्न र उत्तरहरु ।

 लोकसेवा आयोगले लिएको नेपाल प्रशासन सेवा/सामान्य प्रशासन समुहको मिति २०७८।०४।१६ मा लिएको राजपत्र अनंकित द्धतिय श्रेणीको खरिदार दोस्रो पत्र  "विज्ञान र गणित " सोधेका प्रश्न र उत्तरहरु । कति मिले आजै रुजु गरी अर्को चरणको लागि तयरी गर्नुहोस । 

गोविन्द गिरीको फेसबुक पेजबाट साभार 

पुरै पढ्नुहोस्.....

वि.स. १८६३ देखि वि.स. २०७८ असार मसान्त सम्मका सम्पूर्ण प्रधानमन्त्रीहरु कार्यकाल र फोटो समेत रहेको ।

 

वि.स. १८६३ देखि २०७८ असार मसान्त सम्मका सम्पूर्ण प्रधानमन्त्रीहरु कार्यकाल र फोटो समेत रहेकोले हजुरहरुलाई अध्ययन गर्न सहज हुने अपेक्षा लिएको छु । शेयर गरी साथीहरु माझ पुर्याउनुहोला है PDF फाइल Download गरी सुरक्षित गर्नुहोस् ।  

स्रोत:-प्रधानमन्त्री तथा मन्त्री परिषदको कार्यालयको Website. 

पुरै पढ्नुहोस्.....

ओखर खेतीका बारेमा जानकारी लिनुहोस् ।

 ओखर खेती

परिचय :

ओखर एकदमै ठुलो हुने रुख हो । यस रुख धेरै बलियो हुन्छ , यस रुखको आयु सरदर २०० बर्ष हुन्छ ।ओखरको एक बयस्क रुखले १०० देखी २०० केजी सम्म फल दिन्छ । यो दुई प्रजातिको हुन्छ , प्राय: नेपालमा हाडे ओखर बनजङ्गलमा पाईन्छ । ओखरको दाते प्रजातिको ओखर चाही राम्रो हुन्छ , यसको बाहिरी भाग नरम हुने हुँदा दातले नै फुटाएर खान सकिन्छ ।

खेती प्रबिधी :

नेपाल मा ओखरको खेती समुन्द्री सतहबाट ९०० मिटर देखी ३५०० मिटर सम्म गर्न सकिन्छ । ओखरको रुख ठुलो हुने हुँदा यसलाई 7-7 मिटरको फरकमा लगाउनु पर्छ । यो बिरुवा १ रोपनिमा १० – १५ ओटा लगाउन सकिन्छ । यस बिरुवाले ५-६ बर्ष बाट उत्पादन दिन सुरु गर्दछ ।

लगाउने विधि :

-२ फीट को खाडल खनेर मल र माटोको मिश्रण राख्ने ।त्यसपछि नया पालुवा आउन अधिको विरुवालाइ रोप्ने ।

-हिउदको समयमा पानीको राम्रो व्यवस्थापन गर्न सकिन्छ भने हिउदमा पनि राम्रो संग यसलाइ लगाउन सकिन्छ ।

-स्याहार सुसार राम्रो संग गरेर एक पटक हुर्काएको विरुवालाई हुर्किसकेपछि त्यति धेरै हेरचाह गर्नु नपर्ने ।

ओखरका फाईदाहरु :

-क्यान्सर रोग सँग लड्ने क्षमताको बिकास हुन्छ ।

-मुटु स्व स्था राख्दछ ।

-शरिर मजबुत बनाउनमा मद्दत पुर्याउछ ।

-तौल घटाउन मद्दत गर्छ ।

-मस्तिस्कलाई तेजिलो बनाउन सहयोग पुर्याउछ ।

बजार :

बिश्व बजारमा ओखरको माग अत्याधिक छ । नेपाली बजारमा ओखर प्रती किलो ६००-१५०० सम्ममा बिक्री हुन्छ । ओखर चाडै नबिग्रने हुँदा यसलाई लामो समयसम्म पनि भन्डारण गरेर राख्न सकिन्छ । यो बिरुवा धेरै बर्षसम्म बाचिरहने हुँदा पछील्लो पुस्ता सम्मको लागी पनि आम्दानिको राम्रो स्रोत बन्छ ।

स्रोतः कृषि टुडे 

पुरै पढ्नुहोस्.....

के तपाइलाई TU मा आफ्नो शैक्षिक प्रमाण पत्र निकाल्दा झण्झट व्यहोर्नु परेको छ ? अब यसो गर्नुहोस् ।

 के तपाइलाई TU मा आफ्नो शैक्षिक प्रमाण पत्र निकाल्दा झण्झट व्यहोर्नु परेको छ ? अब यसो गर्नुहोस् । 

पुरै पढ्नुहोस्.....

२०७७ फाल्गुन महिनामा लिइएको नेपाल प्रशासन सेवा/अप्राविधिक पद खरिदारको सामान्य ज्ञान तर्फ सोधिएका प्रश्नहरुको उत्तर ।

 २०७७ फाल्गुन महिनामा लिइएको नेपाल प्रशासन/अप्राविधिक पद खरिदारको सामान्य ज्ञान तर्फ सोधिएका प्रश्नहरुको उत्तर  । 

पुरै पढ्नुहोस्.....

"गुरूबा अब दारू प्युन परो के"

 👉लुम्विनी प्रदेशका जिल्लाहरू याद गर्ने छोटो तरिका :

"गुरूबा अब दारू प्युन परो के"

गु = गुल्मी

रू = रूपन्देही

बा = बाँके

अ = अर्घाखाँची

ब = बर्दिया

दा = दाङ्ग

रू = रूकुम पुर्व

प्यु = प्युठान

न = नवलपरासी बर्दघाट सुस्ता पश्चिम

प = पाल्पा

रो = रोल्पा

के = कपिलवस्तु

पुरै पढ्नुहोस्.....

सार्क सम्बन्धी करिब २५० बढी वस्तुगत प्रश्नोत्तरः- लाइक शेयर गरौ ।

१. सार्कका ११ औंं महासचीव को हुन् ? अहमद सलिम

२. त्यो कुन सार्क राष्ट्र हो जहाँ सार्क शिखर सम्मेलन नै भएको छैन ? अफगानिस्तान

३. अफगानिस्तानले सार्कको कुन शिखर सम्मेलनबाट औंपचारिक रूपमा सदस्यता प्राप्त ग¥योे ? १४ औंं

४. जोडा मिलाउ

क) BIMSTEC १) १०

ख) NAM २) ८

ग) SAARC ३) १२०

घ) ASEAN ४) ७

उत्तरःक४ ख३ ग२ घ१

५. सार्क मन्त्रिपरिषद्को बैठक वर्षको कतिपटक बस्ने गर्दछ ? २ पटक

६. अफगानिस्तानको राष्ट्रिय भाषा कुन होइन ? दारि पर्सियन

७. पूर्वको भेनिस भन्नाले कुन सार्क राष्ट्रलार्ई चिनिन्छ ? भारत

८. हाल सार्कका सहयोगका क्षेत्रहरू कति वटा रहेको छन् ? १६ वटा

१०. नेपालको समयभन्दा भारतको समय १५ मिनेट पछाडि छ भने भूटानको समय कति अगाडि छ ? १५ मिनेट अगाडि

११. दशौं सार्क व्यापार मेला कुन देशमा भएको थियो ? नेपाल

१२. माल्दिभ्सको अड्डु एटलमा सम्पन्न सार्कको सत्रौं शिखर सम्मेलनले कति बुँदे घोषणापत्र जारी गरेको थियो ? २० बुँदे

१३. सार्कको १८ औंं शिखर सम्मेलन कुन देशमा आयोजना गरिने भएको छ ? नेपाल

१४. सार्क सामूदायिक तटवर्ती क्षेत्र व्यवस्थापन केन्द्र कुन देशमा रहेको छ ? माल्दिभ्स

१५. आफ्ना नागरिकलार्र्ई सन् २००७ देखि E-Passport दिन शुरु गर्ने प्रथम सार्क देश कुन हो ? माल्दिभ्स

१६. सार्कशिखर सम्मेलनमा हालसम्म सबै भन्दा बढी वुँदाको घोषणापत्र (८४ बुँदे) कति औंं शिखर सम्मेलनले जारी ग¥योे ? दशौं

१७. सार्कबीउ बैकको स्थापना गर्ने निर्णय कति औं शिखर सम्मेलनबाट भएको थियो ? १६ औंं

१९. चौथो सार्कस्तरीय दक्षिण एशियाली व्यवसायी सम्मेलन काठमाडौमा कहिले भएको थियो ? २०६८ मंसीर ३–५

२०. सार्ककै इतिहासमा कुन मुलुकको महासचीवले आफ्नो कार्यकाल पुरा नहुदै राजिनामा दिएका थिए ? माल्दिभ्स

२१. नेपालले SAPTA को अनुमोदन कहिले गरेको हो ? वि.सं. २०५०-६-१२

२२. नेपालको SAPTA अन्तर्गत भन्सार छुट कति वस्तुहरूमा प्राप्त गरेको छ ? १४

२३. सार्कसचिवालयको उद्घाटन कहिले भएको हो ? वि.सं. २०४३-१०-२

पुरै पढ्नुहोस्.....

प्रहरी निरीक्षक (२०७७)लाई सोधिएको GK प्रश्नोत्तर- शेयर गर्नुहोस् ।

१. म्याग्नाकार्टा कहिले जारी भएको थियो?

- सन् १२१५ जुन १५

२.कम्प्युटरका पिता भनेर कसलाई चिनिन्छ?

-Charles Babbage

३.नेपालमा हाल सम्म plan holiday(योजना बिहिन बर्ष)कती रहेका छ्न?

-तिन पटक

४.विश्वमा सबैभन्दा धेरै देशसँग सिमाना जोडिएको देश कुन हो ?

– चीन(१४ वटा)(रुस पनि १४ वटा रहेको)

५.भुपेरीबेष्ठित राष्ट्र नभएको महादेश कुन हो?

- उतर अमेरिका

६.नेपालको संविधान २०७२ अनुसार प्रतिनिधि सभामा समानुपातिक तर्फ कति सदस्य संख्या रहने व्यवस्था छ?

-११० जना

७.नेपाल प्रहरीमा राजपत्राङ्कित प्रथम श्रेणीमा अन्तर्गत कति पद रहेका छन् ?

-२ ओटा(प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक र प्रहरी नायव महानिरिक्षक )

८.नेपाल प्रहरीमा प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक(SSP)को दर्ज्यानी चिन्ह कुन हो?

- खुकुरी डण्डा क्रस र तीन तारा

९.तलका मध्ये कुन उप-महानगरपालीका क्षेत्रफलमा सवैभन्दा सानो छ?

A.बुटवल

B.इटहरी

C.हेटौंडा

D.घोराही

उत्तर-ईटहरी(९३.७८Km^२)

१०.बि.स. २०७६ सालको जगदम्बा श्री पुरस्कार कसलाई प्रदान गरियो ??

- शान्ति ठटाल(गित संगीत क्षेत्रमा उन्यनमा विशिष्ट योगदान पुर्याए बापत)

११.हालै चीनले निर्माण गरेको मानवनिर्मित (Artificial intelligence AI) रोवर्टको नाम के हो?

उत्तर-Xin Xiaomeng( बनाउने व्यक्ती Xinhua and tech firm Sogou Inc/ कहिले?-Mar 4, 2019)

१२. सयुक्त राष्ट्र संघिय लागू औषध सम्बन्धि आयोगले UNCND ले गाजा लाई हानिकारक लागू औषधको सुचि बाट हटाउनका लागि सन २०२० डिसेम्बर ०२ मा सम्पन्न कन्भेन्सन अन नार्कोटिक ड्र्ग्सको चौथो सम्मेलनमा कति राष्ट्रले हटाउने भन्ने पक्षमा मतदान गरेका थिए?

-२७ राष्ट्र(सहभागी राष्ट्र-५३ राष्ट्र/नेपाल पनि पक्षमा मतदान/१ राष्ट्र अनुपस्थित)

१३.सन २०२१ मा हुने आसियान राष्ट्रहरुको ३८ औ सम्मेलनमा कुन राष्ट्रले अध्यक्षता गर्दैछ ?

-बुर्नाई( सन २०२१ मा बुर्नाईको बन्दार सेरी बेगावान भन्ने ठाउमा हुने गरी तय गरिएको/April 1, 2021 to May 31, 2021)

नोट:-सन २०२० जुन २६ मा भियतनाममा सम्पन्न ३७ औ सम्मेलन बाट पारीत गरेको)

१४. RULE By Cruel यो भनाई कसको हो ?

- प्लेटो

पुरै पढ्नुहोस्.....

UNDP द्वारा प्रकाशित मानव विकास प्रतिवेदन २०२० । " समसायिक जानकारी २०७७ पौष"

 UNDP द्वारा प्रकाशित मानव विकास प्रतिवेदन २०२०

नेपालको मानव बिकास सूचकांक : ०.६०२

नेपालको स्थान : १४२ औं

बिद्यालय शिक्षाको मध्यक बर्ष :५.०

बिद्यालय शिक्षाको अपेक्षित बर्ष: १२.८

अपेक्षित आयु : ७०.८ बर्ष

प्रतिव्यक्ति कुल राष्ट्रिय आय: ३४५७ अमेरिकी डलर

लैङ्गिक बिकास सूचकांक : ०.९३३

लैङ्गिक असमानता सूचकांक :०.४५२,(११० औं )

नोट: केही दिन पहिले राष्ट्रिय योजना आयोग ले UNDP सङ्गको सहकार्यमा प्रकाशित गरेको हो भने यो UNDP ले विश्वब्यापी रुपमा सार्वजनिक गरेको रिपोर्ट हो ।

तस्वीरमा राष्ट्रिय योजना आयोगले प्रकाशित गरेको मानव विकास प्रतिवेदन २०२० को सार अंश

स्रोतः कमल भण्डारीको फेसबुक पेज ।

पुरै पढ्नुहोस्.....